Am hiểu về nghệ thuật thưởng trà và phong cách thưởng trà như người xưa là một kỹ năng đáng ngưỡng mộ. Theo quan niệm người xưa, Trà là một phần không thể thiếu trong bảy thứ khai quang “ củi, gạo, dầu, muối, mắm, giấm, trà”. Uống trà dần trở thành nét văn hoá tao nhã, thanh tịnh.
Ngày nay, những thủ thục rườm rà trong các công đoạn thưởng trà đã được lọc bỏ dần, rút gọn cho phù hợp với thời đại nhưng vẫn kế thừa những tinh hoa, kinh nghiệm được đúc kết của người xưa.
Mỗi dân tộc, vùng miền có cách thưởng trà mang đặc trưng riêng từ đó làm nên tính đa dạng, phong phú trong nghệ thuật thưởng trà.
Cầu kì trong nghệ thuật ướp trà, tỉ mỉ trong nghệ thuật pha trà và cách thưởng thanh tao một chén trà đạo với bao triết lý về đời người đã hình thành nên một phong cách thưởng trà đậm nét dân tộc Việt Nam.
Nhất thuỷ, nhì trà, tam bôi, tứ ấm, ngũ quân anh là câu nói miêu tả toàn bộ nghệ thuật thưởng trà của người Việt.
Theo Trà sư Lục Vũ, tác giả Trà kinh, gọi lửa là “trà sư” nước là “trà hữu”. Trà ngon phải đúng lửa, đúng nước. Nước dùng pha trà là nước mưa hứng tự nhiên giữa trời, nước suối nguồn, cầu kì hơn là nước sương đọng lại trên lá sen sớm mai hay nước âm dương (hoà nước mưa cùng nước giếng).
Đun nước cũng chọn loại than hoa, ít ảnh hưởng đến vị và mùi của nước pha trà. Canh lửa sao cho độ sôi thích hợp với từng loại trà để không làm mất đi hương vị đặc trưng. Ngày nay, đa phần dùng nước giếng để nấu nước pha trà. Các trà cụ hỗ trợ như ấm siêu nấu nước bằng điện được cài đặt nhiệt độ sôi thông minh hỗ trợ rất nhiều trong việc “giữ lửa” đảm bảo chất lượng nước pha trà.
Chọn trà
Chọn trà ngon dựa trên tiêu chuẩn: thanh, sắc, vị, thần. Để cho trà pha ra có độ thơm ngon không quá nhạt không quá chát thì người pha trà cũng cần chú ý đến tỉ lệ trà cho vào ấm, tỉ lệ này tuỳ thuộc vào từng loại trà và trà vị riêng từng người. Điều này không chuẩn xác, chỉ ước lượng tuy nhiên bạn cũng nên tham khảo tỉ lệ theo hướng dẫn của cơ sở chế biến trà sau đó tự căn chỉnh theo trà vị của bản thân.
Tam bôi tứ bình ý nói chén trà và ấm trà, tuỳ theo lối uống “độc ẩm, song ẩm hay quần ẩm” mà chọn chén ấm sao cho phù hợp. Cách pha trà cũng tuỳ theo kinh nghiệm, bí quyết mỗi người nhưng đều tuân theo trình tự nhất định để cho ra một chén trà ngon.
Ngũ quần anh ý nói đến bạn uống trà. Thưởng trà thường mang thi vị, thanh tao vì vậy mà tìm được một người bạn trà cũng không phải dễ dàng, có thể duyên từ trà mà đến cũng có thể vì tâm giao mà kết bạn trà.
Dùng năm giác quan để thưởng trà: mắt nhìn, mũi ngửi, tai nghe, lưỡi nếm, tay cầm. Dụng tâm pha trà, dụng tâm cảm trà giúp cảm nhận được giá trị tuyệt hảo của trà và triết lý của nghệ thuật trà đạo mang lại. Vì vậy, sự hiểu biết về trình tự các bước pha trà chuyên nghiệp là điều rất quan trọng trong việc tu dưỡng bản thân bằng việc thưởng trà.